De opkomst van Generatieve AI verandert de manier waarop we content maken en consumeren. Creativiteit en toegankelijkheid nemen toe, maar tegelijkertijd dreigt een explosie van misleidende informatie. Fake news, deepfakes en gemanipuleerde video’s maken het steeds moeilijker om feit en fictie te onderscheiden. De urgentie om betrouwbare content te waarborgen groeit.
Om misinformatie te bestrijden, wordt ingezet op het zogenaamde prebunken en debunken. Prebunken is een preventieve aanpak: door mensen vooraf te laten zien hoe misleiding werkt, worden ze minder vatbaar voor nepnieuws. Debunken vindt achteraf plaats, waarbij misleidende claims met feiten worden weerlegd. Hoewel beide strategieën belangrijk zijn, blijkt voorkomen effectiever dan corrigeren. Daarnaast spelen technologische ontwikkelingen een cruciale rol bij het waarborgen van betrouwbare content.
Bij Media Campus NL zetten we in op technologieën die de herkomst van digitale content inzichtelijk maken. Een van de meest veelbelovende standaarden is C2PA (Coalition for Content Provenance and Authenticity), een samenwerking van mediabedrijven en techreuzen zoals BBC, Adobe en Microsoft. C2PA maakt het mogelijk om met cryptografische handtekeningen en metadata vast te leggen waar content vandaan komt en hoe deze is bewerkt.
Hoewel C2PA internationaal tractie krijgt, is er in Nederland nog weinig aandacht voor de implementatie. Dat terwijl de impact groot kan zijn. Denk aan journalistiek waarin feiten en context cruciaal zijn, of archieven waar de authenticiteit van beeldmateriaal gewaarborgd moet blijven. Transparantie en betrouwbaarheid moeten nu een speerpunt worden.
Media Campus NL coördineert dit programma en werkt hierin samen met NPO, Beeld & Geluid, RTL en Hogeschool Utrecht. Samen onderzoeken we hoe C2PA en vergelijkbare technologieën een rol kunnen spelen in de Nederlandse mediasector. De eerste fase van dit project richt zich op:
Het project bouwt voor op het Proof of Provenance project dat in 2022 is uitgevoerd door NPO, Beeld & Geluid, Waag, KB, Stichting Privacy by Design, Radboud Universiteit, VPRO en KRO-NCRV en PublicSpaces. Sindsdien is met name de adoptie en functionaliteit van de standaard van de Coalition for Content Provenance and Authenticity (C2PA) stevig ontwikkeld. Uit de SWOT-analyse bleek onder andere dat de adoptiegraad een belangrijke factor is van het kunnen slagen van de implementatie van een techniek om de authenticiteit van mediaberichten te bewijzen.
De eerste resultaten worden dit voorjaar verwacht. De volgende stap is het delen van deze inzichten binnen de mediasector en het opzetten van een pilot om de technologie in de praktijk te testen.
Egon Verharen, NPO Innovatie: “De strijd tegen desinformatie kan niet alleen gewonnen worden met het steeds lastiger wordende debunken en pre-bunken. Dit moet ook van de andere kant (hoe vind je informatie van een betrouwbare partij?) aangepakt worden. In 2022 hebben we al aangetoond dat het kan werken. Nu er internationaal momentum is, niet alleen in de groei van het C2PA consortium maar ook de update door bijvoorbeeld de EBU (vereniging van publieke omroepen in Europa) is het tijd om te kijken hoe we het bereik kunnen vergroten en meer use-cases bij Nederlandse mediabedrijven kunnen realiseren.”
We kunnen niet langer afwachten. De verspreiding van misleidende content groeit en zonder actie nemen de risico’s toe. Het is tijd om technologie, journalistiek en media-infrastructuur samen te brengen en concrete stappen te zetten naar een transparante en betrouwbare informatiestroom.
Doe mee en denk met ons mee over de volgende stappen. Wil je bijdragen of ben je benieuwd naar de eerste inzichten? Neem contact met ons op!