75 jaar bevrijding: Het nieuws van toen, via de media van nu

Stel je voor, het is vandaag 12 mei 1945 en je opent de website van de NOS, wat voor nieuwsitems zijn er dan te lezen? Hoewel er eindeloos veel verhalen en beelden over de Tweede Wereldoorlog te vinden zijn, is het voor de meesten van ons bijna niet voor te stellen hoe het toen geweest moet zijn. Steeds meer Nederlanders hebben geen directe link meer met de bezetting en bevrijding. De NOS neemt je daarom 75 jaar mee terug in de tijd en brengt een jaar lang het nieuws over de bevrijding, alsof het zich vandaag de dag afspeelt.

In de online MediaTalk gaven Tom van den Broek, Head of product bij NOS digital en Marieke de Vries, coördinator NOS 75 jaar bevrijding een kijkje achter de schermen over de ontwikkeling van het concept, de techniek en de research die er ondernomen is om dit unieke project tot stand te laten komen.

Research

Bij het maken van een historische nieuwssite zit de grootste uitdaging vooral in het vinden van betrouwbare informatie en bronnen. Om die reden is dan ook een klein researchteam samengesteld bestaande uit drie specialisten, twee fulltime- en twee parttime redacteuren en twee stagiaires. Er wordt dagelijks gewerkt aan het vinden van verhalen uit oude kranten, archieven, dagboeken en brieven.

Wat opvalt aan de speciale website is de gedateerde vormgeving. De inspiratie voor de visuele vormgeving is gebaseerd op oude pamfletten. De kleuren en typografie zijn daar geheel op aangepast. Tom vertelt dat ze hier heel bewust voor hebben gekozen, om echt de stijl van toen aan te houden.

De nieuwsitems zijn allemaal voorzien van archieffoto’s, waar vaak confronterende beelden tussen zitten. Volgens Marieke was dit een weloverwogen keuze: ‘’Men leest vaak een tekst, maar zonder foto’s komt zo’n verhaal minder goed binnen. We wilden juist confronterend beeldmateriaal laten zien, zodat het publiek kan zien hoe het er destijds echt aan toe ging.’’

Mooie, menselijke verhalen

De focus van het project ligt met name op het vertellen van mooie, menselijke verhalen. Door middel van ooggetuigenverslagen en uitspraken die mensen gedaan hebben in kranten, dagboeken en brieven, krijg je een inkijkje in het leven van die tijd. De NOS heeft van tevoren geen toestemming gevraagd om deze uitspraken te publiceren, maar het werd positief ontvangen. Marieke: “We kregen veel reacties van mensen die een uitspraak van zichzelf, of van een familielid herkenden. Dan zeiden ze bijvoorbeeld, ‘dat was mijn opa die dat gezegd heeft’, mensen reageerden daar echt heel leuk op.”

Er is bewust gekozen om verhalen over bekende personen uit die tijd buiten beschouwing te laten, zoals bijvoorbeeld Anne Frank. Zij verwierf haar bekende status ten slotte pas na de oorlog. Wel publiceren ze een verhaal over Anne, wanneer haar vader Otto Frank een oproep doet over de zoektocht naar zijn gezin.

Naast de speciale nieuwssite, stuurt de NOS ook een maandelijkse nieuwsbrief uit. Ze kwamen op het idee om het nieuws van toen, te vergelijken met het nieuws van vandaag. Ze plaatsten een oproep in de nieuwsbrief en kregen diverse reacties. Zoals het verhaal van Jan Vrijheid, nu negentig jaar, die in 1945 geen eindexamen kon doen omdat die in tijde van oorlog simpelweg was afgelast. Het eindexamen van Nassrdin, nu achttien jaar, is anno 2020 vanwege de coronamaatregelen ook afgelast. Het gesprek, de gelijkenissen maar ook het contrast van beide situaties van toen en nu worden zo naast elkaar gelegd.

Met een maandelijks gemiddeld aantal van 40.200 unieke bezoekers op de website, 34.000 abonnees op de nieuwsbrief en 1,1 miljoen unieke bezoekers op de publicaties via nos.nl en de app, is het NOS-project een groot succes. Tom van den Broek: ‘’Ik had niet verwacht dat we zoveel bereik zouden krijgen. We kunnen inmiddels wel zeggen dat het project met succes heeft uitgepakt.’’

”Ik had niet verwacht dat het zoveel bereik zou krijgen”

Het nieuws over de bevrijding van 1944-1945 is via de website van de NOS te bekijken. De NOS gaat tot 1 september van dit jaar door met publiceren over de wederopbouw na de bevrijding. De komende tijd zal er ook nieuws over Nederlands- Indië worden gepubliceerd. In de toekomst zal het Instituut voor Beeld en Geluid het nieuws, beeld- en videomateriaal archiveren.

MediaTalk

Iedere eerste dinsdag van de maand is er een MediaTalk waarbij deelnemers tijdens de lunch binnen een uur worden bijgepraat over een actueel onderwerp uit de mediaindustrie. Wegens de coronamaatregelen kwamen eerder geplande MediaTalks te vervallen. Op 12 mei kon er een nieuwe MediaTalk online worden gehouden. Het onderwerp was het NOS-project ’75 jaar bevrijding.’ Tom van den Broek, Head of product bij NOS digital en Marieke de Vries, coördinator NOS 75 jaar bevrijding gaven een kijkje achter de schermen over het concept, de techniek en de research die er ondernomen is om dit unieke project tot stand te laten komen. Onze collega Mir Wermuth was de Moderator tijdens deze online sessie.