Media Jaarcongres 2017 sessie 1: Platforms

Media Jaarcongres 2017: a new world, a new perspective

Door globalisering en voortdurende technologische innovaties verandert het medialandschap in een steeds hoger tempo. Het Media Jaarcongres 2017 zet voor de bezoekers in Studio 21, livestreamkijkers en online nalezers de kansen en bedreigingen in een nieuw perspectief. Dagvoorzitter: Rens de Jong.

Sessie 1: Platforms

Met bijdragen van Wimar Jaeger (Wethouder Gemeente Hilversum), Bas de Vos (GfK), Frank Volmer (Ster), Madeleine de Cock Buning (Commissariaat voor de Media) enJørgen Madsen Lindemann (Modern Times Group).

Opening door wethouder Wimar Jaeger

Als mediawethouder van Hilversum opent Wimar Jaeger het Media Jaarcongres (voorheen het Mediapark Jaarcongres). Jaeger stelt dat het woord ‘park’ weliswaar uit de naam verdwenen is, maar dat het Mediapark nog steeds het kloppend hart van Hilversum Mediastad is. Meer dan 12.000 mensen verdienen hier hun brood. Het park is ook opgenomen in de nieuwe Media Mile die door de gemeente Hilversum wordt ontwikkeld.

Jaeger noemt digitalisering en globalisering als twee belangrijke trends in de media-industrie. Globalisering bedreigt het lokale aanbod. Jaeger waarschuwt dat Nederland geen wingewest moet gaan worden van grote buitenlandse partijen. De Nederlandse media zijn ook nodig voor de pluriformiteit, stelt hij. “Een nieuwe Nederlandse generatie groeit op in hun eigen filterbubbel. Hun beeld op de wereld wordt gevormd op basis van hun profiel op Youtube en Facebook. Voor een brede ontwikkeling van deze generatie moeten we de mediasector koesteren.”

Wil Nederland mee kunnen in een snel veranderende mediawereld, dan moeten landelijke politici en bestuurders de digitale creatieve industrie gaan steunen.

Publieke, commerciële, oude en nieuwe mediapartijen hebben vanuit platform Digital Creativity First hun zorgen geuit in een open brief aan de informateur die werd ondertekend door bijna 200 partijen.

Als grootste uitdaging voor de media-industrie ziet Jaeger de onderlinge samenwerking binnen de media-industrie. Er is volgens hem nu nog sprake van dorpse discussies over oneigenlijke concurrentie. Maar Nederlandse partijen zouden de handen ineen moeten slaan, want het leeuwendeel van de advertentie-inkomsten en consumenten verliezen ze niet aan elkaar, maar aan internationale partijen met nieuwe verdienmodellen.

Wimar Jaeger (Gemeente Hilversum) opent Media Jaarcongres from iMMovator on Vimeo.

MJC-videoquotes: Hoe verhoudt de Nederlandse media-industrie zich tot grote online platforms zoals Google, Amazon en Netflix?

Prominenten uit de mediawereld geven een reactie, waaronder Arno Lubrun, Managing Director Facebook Benelux. Hij stelt dat het feit dat iedereen op elk moment verbonden is, unieke mogelijkheden biedt. “Je moet de nieuwe tools gebruiken om je publiek te bereiken.”

Een andere blik op mediaconsumptie door GfK

Global Director Strategy Media Measurement Bas Vos geeft zijn visie op de ontwikkelingen in de media. Wat hem betreft wordt er nog te geïsoleerd gekeken naar mediagedrag en te weinig naar andere ontwikkelingen die daarop van invloed zijn:

1. Smart Home: Door spraaktechnologie kunnen mensen apparatuur, bijvoorbeeld een slimme thermostaat, instellen zonder gebruik te maken van een device. In de VS heeft 76% van de huishoudens al eens een spraakopdracht gegeven en maakt 11% al gebruik van voice-apps als Google Home of Amazon Echo. De smart home is dichterbij dan mensen denken. Al had in 2016 slechts 38% van de Nederlanders gehoord van de term ‘smart home’, in hetzelfde jaar waren al bijna 3 miljoen huishoudens in bezit van een smart device, waarvan 28% smart tv’s. De smart home gaat belangrijke data opleveren die voor mediagebruik relevant zijn.
2. Gaming: steeds meer mensen spelen online games. De groep 50-plussers spendeert de meeste tijd: gemiddeld 33 minuten per dag. Dat is langer dan de traditionele gaminggroep van 13 tot 19 jaar die gemiddeld bijna een half uur per dag speelt. Gaming groeit. Dit gaat (ook) ten koste van het aandeel van andere AV-media.
3. (S)VOD: lineaire televisie heeft nog steeds een bereik van 95%, maar 83% van de Europese huishoudens kijkt ook video-on-demand. Bijna de helft van de Nederlandse huishoudens maakt al gebruik van betaalde VOD-diensten als Netflix. Televisiekijken krijgt een nieuwe invulling. Het verschuift van lineair naar vidoe-on-demand en van het grote scherm naar kleinere schermen.
4. Big data: publiek laat steeds meer data achter bij gebruik van vod, smart home en games. Partijen die inzicht hebben in audience data kunnen de beste business beslissingen nemen. Maar bij lokale partijen ontbreekt het totaalbeeld van de consument vaak. Data zijn vaak in het bezit van global spelers. En lokale partijen beschikken over onvoldoende data of data van twijfelachtig niveau. Vos stelt dat data delen in het belang is van alle partijen.

Bas de Vos (GfK) @ MJC from iMMovator on Vimeo.

STER wil online verzilveren

Sinds Frank Volmer directeur is, richt de STER niet alleen de focus op het verzilveren van lineaire radio en televisie, maar ook op het digitale aanbod. Dat is hard nodig om het aandeel van 200 miljoen (een kwart van de mediabegroting) aan advertentiegelden binnen te halen dat nodig is om de publieke omroep in stand te houden. In 2016 bedroegen de advertentie-inkomsten 185 miljoen euro en Volmer verwacht niet dat dat dit jaar veel hoger wordt.

Omroepen kunnen volgens hem veel meer revenuen halen uit online advertising bij hun on demand aanbod. Nu is dat aandeel slechts 5 miljoen, maar online advertising zou vijf keer meer kunnen opleveren. De STER zou dan wel over de juiste data moeten beschikken, zodat ze advertising beter kunnen targetten. Nu nog zijn de data in bezit van de omroepen, omdat de kijker via de platforms van de omroep het digitale aanbod bekijkt. Over data delen en online advertising is de STER al enige tijd in gesprek met de omroepen. Volmer stelt dat het proces langzaam gaat omdat er tal van praktische, technische en mediawettelijke obstakels zijn.

Zelf ziet hij veel in een model á la Spotify. Kijkers betalen 10 euro per maand voor een advertentievrije publieke omroep of kiezen voor gratis kijken mét advertenties. Hij wijst naar de Amerikaanse (S)VOD-aanbieder Hulu die de consument per product de keuze laat, bijvoorbeeld 50 cent voor een reclamevrije film of gratis met reclame. Hij stelt dat 85% voor de gratis optie kiest. “Mensen waarderen advertenties zolang ze relevant en leuk zijn.”

Volgens Volmer is de markt voor televisiecommercials nog altijd goed: “lineaire televisie is nog steeds een geweldig medium om veel mensen te bereiken.” Als de Nederlande media-industrie een vuist wil maken tegen de grote buitenlandse mediabedrijven is het belangrijk dat Nederlandse spelers samenwerken om het Nederlandse aanbod te versterken. Commerciële en publieke omroepen zouden bijvoorbeeld hun advertentieaanbod op elkaar af moeten stemmen om overexposure bij het zappen tussen de kanalen te voorkomen. En STER is al bezig om samen met alle mediapartijen, waaronder TPG en Sanoma, samen te werken voor verkoop en onderzoek.

Frank Volmer (STER) @ MJC from iMMovator on Vimeo.

MJC-videoquotes: Wat moet de overheid doen voor de lokale markt?

Prominenten uit de mediawereld geven een reactie, waaronder Lennart van der Meulen, algemeen directeur VPRO: “De overheid moet weer gaan investeren in de creatieve sector.” Iris Boelhouwer, Co-CEO Endemol Shine is het daar roerend mee eens: “De overheid moet de publieken blijven helpen, maar het is ieders taak om de markt te volgen.”

Commissariaat van de Media waarschuwt voor verdwijnen pluriformiteit

Madeleine de Cock Buning is voorzitter van het Commissariaat voor de Media, dat toezicht houdt op de naleving van de Mediawet. Het Commisariaat monitort al 15 jaar de concentratie-ontwikkelingen op de mediamark en brengt de diversiteit in kaart. De Cock Buning waarschuwt dat de vele overnames in de media-industrie leiden tot een minder pluriform aanbod: minder titels en minder inhoudelijke verschillen, met name in de regionale dagbladpers. Dat is zorgelijk stelt ze. “Juist nu zoveel taken van landelijk naar regionaal worden overgeheveld, moet de regionale pers de waakhondfunctie blijven vervullen. Dit is een van de pijlers onder de democratische rechtstaat.”

Het grote aanbod op internet is zeker geen garantie voor pluriformiteit, stelt ze. “Algoritmes zorgen dat mensen in een informatiebubbel leven. Afwijkende meningen en andere geluiden worden niet meer gehoord. En als mensen in filterbubbels leven worden media minder pluriform geconsumeerd.”

De Cock Buning ziet dat oplagen omlaag gaan, kijkcijfers dalen, redacties krimpen, berichten van elkaar worden gekopieerd, en dat – om lezers te behouden – alleen gemaakt wordt wat de lezer of kijker wenst. “Mediabedrijven vechten om de kruimels die grote internationale mediapartijen overlaten.” Ze vreest dat de Nederlandse mediasector ten onder gaat als er niet snel iets gebeurt.

De publieke omroep kan de pluriformiteit behoeden, stelt ze. Daarvoor moeten wel nieuwe toekomstbestendige modellen worden gemaakt. Want er liggen ook nieuwe kansen: er komt weer vraag naar diversiteit.

Welke rol kan het Commissariaat spelen in het bewaken van de pluriformiteit? De Cock Buning antwoordt dat het Commissariaat een gelijk speelveld bewaakt, duidelijkheid schept over samenwerking publiek en privaat (want samenwerking moet kunnen) en door het uitgeven van de mediamonitor die de trends zichtbaar maakt.

Tijdens een expertsessie na het plenaire deel overhandigde De Cock Buning het eerste exemplaar van de jubileumuitgave van de mediamonitor aan Jan Bonjer, hoofdredacteur van het Financieel Dagblad.

Madeleine de Cock Buning (Commissariaat voor de Media) @ MJC from iMMovator on Vimeo.

Modern Times Group kiest voor kansen

CEO Jørgen Madsen Lindemann van Modern Times Group komt met een goed nieuwsboodschap: in een snel veranderende wereld zijn er ook veel nieuwe kansen. Madsen Lindemann vertelt hoe MTG op die kansen inspeelde. MTG is een internationaal opererende mediagroep met de roots in Zweden. De groep heeft 21 productiebedrijven en houdt zich bezig met tv, radio, esports, digital video networks en online gaming. Net als veel andere mediabedrijven vroeg MTG zich af hoe ze als mediabedrijf konden overleven. Het bedrijf koos ervoor om zwaar in te zetten op digitaal en besloot de afgelopen jaren te investeren in drie nieuwe en groeiende digitale markten: Esports, online gaming en Digital Video Networks. Daarvoor was een forse financiële injectie nodig. Het benodigde geld kwam vrij door keuzes te maken en bestaande producten af te stoten. Ook werden oude contracten opnieuw uitonderhandeld. De nieuwe digitale strategie bleek succesvol en werd gewaardeerd door de aandeelhouders, stelt Madsen Lindemann. MTG realiseerde zich dat de nieuwe producten voor een disruptie zouden zorgen bij hun traditionele producten. Esports groeit snel en gaat de concurrentie aan met traditionele sport. Dit gaat ten koste van het aandeel op televisie. Ook online gaming past goed binnen het mediabedrijf, volgens Madsen Lindemann. Het blijft gaan om storytelling, alleen dan op een nieuwe manier. Daarnaast speelde het bedrijf in op de grote vraag naar VOD. Als tegenhanger voor de vooral Amerikaanse content van Netflix en HBO zette MTG een betaald videokanaal in de markt met Scandinavische series. Om snelle internationale groei mogelijk te maken werkt MTG veel met overnames en deelnames. “Als je verhalen kan vertellen dan is het nog nooit zo’n opwindende tijd geweest als nu”, concludeert Madsen Lindemann.

Jorgen Madsen Lindemann (Modern Times Group) @ MJC from iMMovator on Vimeo.