VR blijft interessant, en ook de hololens verleidt de medialabs tot experimenten. Wat speelt er nog meer in de labs? Na de pauze kwamen aan het woord Ton van Gool (VPRO Medialab), Iskander Smit (Info.nl), Martin Prins (TNO Medialab), Caspar Sonnen (IDFA) en Karel de Bondt (VRT Sandbox).
De VPRO heeft sinds twee jaar haar eigen VPRO Medialab. Hier onderzoekt de omroep op welke wijze ze programma’s kan aanbieden om een nieuw publiek te bereiken. Dit doet ze door diepgaand en nauwkeurig de toekomst van de media te onderzoeken, te experimenteren en te delen. Het lab is met opzet gevestigd op Strijp-S, een oud Philipsterrein en geboorteplek van het cassettebandje en de CD-rom, tegenwoordig een creatief broedplaats in Eindhoven.
Eindredacteur Ton van Gool loopt in een sneltreinvaart door oudere en nieuwe projecten van het Medialab. Zoals VPRO Peepshow: een mindfuck, een VR-productie waarbij de virtuele studio in de VR-productie hetzelfde blijkt te zijn als de studio waarin de kijker zit, en Missie Aarde: de VR-film, waarin werd onderzocht wat VR kan toevoegen aan het programma. Met groot enthousiasme organiseert het VPRO Lab ook hackatons. Onlangs nog over literatuur en poëzie naar aanleiding van een vraag van VPRO-redacteuren: Hoe kun je een jonger publiek bereiken? Houden jongeren nog van literatuur? Het is de bedoeling dat elke hackaton na twee dagen intensief werken in samengestelde creatieve en technische teams drie concrete ideeën of prototypes oplevert. Van Gool stelt dat het Medialab zich ook als verbinder ziet. In Eindhoven geeft het drie hightechcampussen een gezamenlijk platform via het Bliksem en Donderslag-event. Onderzoekers mogen hun ideeën presenteren en hulp vragen bij een onderzoeksdilemma. In dit kader noemt Van Gool ook de VPRO Medialab-meetups over storytelling, waarin mediamakers van verschillende leeftijden, achtergronden en vanuit diverse disciplines elkaar ontmoeten en inspireren. De meetups worden georganiseerd rond vijf Nederlandse festivals, waaronder Cinekid en IDFA. En soms is het gewoon tijd voor experimenten. Hoe staat het met de hololens bijvoorbeeld en wat kun je ermee? Of experimenten met biofeedback, bijvoorbeeld de loop van een film aanpassen aan de hand van gemeten sensaties bij de kijker. Op 29 en 30 maart organiseert VPRO Medialab een conferentie over technologie, e-cultuur en nieuwe media: Conference for the Curious.
Hoe profiteert de VPRO van de ervaringen van het lab vraag Van Dusseldorp. Van Gool erkent dat dit aspect aandacht vraagt. Elke dinsdag zit het team daarom bij de VPRO in Hilversum en de deuren in Eindhoven staan altijd open voor Hilversumse collega’s.
Bekijk de presentatie van Ton van Gool
Bekijk de video van Ton van Gool
Het interactieve mediabedrijf Info.nl heeft een eigen lab waar dagelijks 5 tot 10 ontwikkelaars en studenten bezig zijn met het ontwikkelen van nieuwe producten. Directeur innovatie Iskander Smit geeft een kort overzicht van de output van het lab in de afgelopen jaren, waaronder de storytelling-app (2011), Google Glass-experimenten (2013-2014), Stampions, een project met virtuele stempels voor bezoekers van forten rond Amsterdam met behulp van beacontechnologie (2015-2016), de organisatie van hackatons samen met de Hogeschool Rotterdam en de organisatie van een jaarlijkse studiereis naar Shenzhen, de silicon valley of hardware. Focus van het lab ligt op de ontwikkeling van internet of things-producten. Sinds 2013 houdt het lab zich bezig met de ontwikkeling van haptic toepassingen in samenwerking met de Universiteit Twente en de Hogeschool van Amsterdam. Smit draagt een mouw die reageert op aanraking. Deze aanraking kan worden gevoeld door een ander persoon die eenzelfde mouw draagt. De technologie was aanvankelijk bedoeld voor doofblinden die hierdoor op afstand contact kunnen hebben met hun verzorger, maar het lab onderzoekt ook andere toepassingen. De aanraakstof ontwikkelen is nog een behoorlijke klus, maar even uitdagend blijkt de communicatiewijze. Er zijn maar een paar aanrakingen die iedereen snapt. Vastpakken is ‘stop’, bijvoorbeeld. Maar communicatie op subtielere niveaus is lastig.
Bekijk de presentatie van Iskander Smit
Bekijk de video van Iskander Smit
Martin Prins is een senior consultant bij het TNO medialab, waar wordt gewerkt aan het creëren en toepasbaar maken van nieuwe mediatechnologieën, met name voor mediabedrijven. Daarbij het lab zowel naar de technische uitdagingen van morgen als die van over een aantal jaar. Voorbeelden van technologieën die uit het medialab komen zijn: live video reporting van nieuws via een app (NuLive) en innovatieve manieren om te interacteren met videocontent (Watskeburt?!).
Virtual Reality heeft de warme aandacht van TNO Medialab. Waarom breekt VR nog steeds niet echt door? De omstandigheden zijn gunstig: er is steeds meer content beschikbaar o.a. door grote sportevents, de VR-headsets worden steeds betaalbaarder, er wordt veel in de technologie geïnvesteerd door grote bedrijven en distributieplatforms als Facebook, YouTube en Google maken distributie eenvoudig. Hoe kan VR beter? TNO Medialab constateerde dat de kwaliteit op orde moet zijn. Het Medialab ontwikkelde Efficient VR360 streaming waardoor niet de hele video naar de consument wordt doorgestuurd, maar alleen de vlakken die in het blikveld van de kijker liggen. Dit maakt het mogelijk om VR-diensten met hoge kwaliteit over bestaande netwerken te sturen, on demand en live. Voor deze dienst is ondertussen een zelfstandige BV opgericht: Tiledmedia. Ten tweede stelt TNO dat de VR-ervaring socialer moet worden. Nu is het vooral een individuele ervaring. Met TogetherVR experimenteert TNO lab met een social VR experience waarbij twee mensen virtueel in dezelfde huiskamer zitten, samen een game spelen en naar elkaar kijken, terwijl beiden in aparte studio’s met greenscreens zitten. Op dit moment ligt de focus van TNO lab onder meer op Remote Collaboration, hoe kun je samenwerken op afstand verbeteren met VR, VR screen sharing en Foreground extraction. Gepland staan projecten rond tactiel internet: op afstand robots bedienen, en augmented reality: je huis bedienen met de hololens. Ook wil TNO toepassingen voor Social VR onderzoeken voor de journalistiek. Daarvoor is een voorstel ingediend bij het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. TNO heeft daarnaast fondsen aangevraagd bij het Europese innovatieprogramma Horizon 2020 voor verder onderzoek.
Bekijk de presentatie van Martin Prins
Bekijk de video van Martin Prins
Caspar Sonnen is hoofd nieuwe media van het Internationale Documentaire Filmfestival Amsterdam (IDFA), en oprichter van het internationale IDFA Doclab, exploring documentary storytelling in the age of the interface dat afgelopen jaar tien jaar bestond. Het IDFA Doclab stimuleert makers om met nieuwe technologie aan de slag gaan. Jaarlijks organiseert het lab een competitie voor documentaires die afwijken van de gebruikelijke vorm, waaronder installaties, webdocs en apps. Voorbeelden van producties zijn onder meer Emotional arcade, Bear71 en Orchestrated Individuals. Daarnaast organiseert het lab talentprogramma’s, tentoonstellingen en conferenties, zoals de Immersive Network Summit dat gebruik van nieuwe technologie voor storytelling wil stimuleren in samenwerking met nieuwe mediabedrijven en technologiebedrijven.
Sinds 2015 richt het lab zich met name op de mogelijkheden van Web VR. In tegenstelling tot proprietaire systemen van fabrikanten is Web VR een open systeem waarmee VR-producties kunnen gemaakt. Dit biedt voor meer mensen ruimte om te experimenteren met VR. Ter gelegenheid van DocLab’s 10-jarige jubileum hebben IDFA en Beeld en Geluid aan de makers van de documentaire Bear 71 gevraagd om deze opnieuw in beeld te brengen met Web VR. Bear 71 was oorspronkelijk gemaakt in Flash. De VR-versie is te bekijken via de nieuwe versie van Google Chrome die Web VR ondersteunt. Het lab is daarnaast geïnteresseerd in collective experiences. Hoe kun je een gezamelijke ervaring creëren met VR. Een geslaagd voorbeeld is de Shared individual, een productie waarbij alle bezoekers van de VR-cinema in de virtuele huid kruipen van dezelfde persoon en zo hetzelfde ervaren. De nieuwste uitnodiging van IDFA Doclab aan makers is de productie van een interactieve mini-documentaire van 60 seconden voor mobiele telefoon. Voorwaarden en meer info zijn te vinden op veryveryshort.com
Bekijk de presentatie van Caspar Sonnen
Bekijk de video van Caspar Sonnen
Ook de Vlaamse Publieke omroep VRT experimenteert in een eigen innovatielab:
Karel De Bondt namens VRT Sandbox. Sandbox is opgezet omdat binnen VRT niet langer de competenties aanwezig waren die nodig zijn om goede vernieuwende ideeën te ontwikkelen tot daadwerkelijke producties. Voor ideeën, kennis en creativiteit zoekt Sandbox contact met startups. Als een startup een idee heeft waar (een team) binnen VRT interesse in heeft, is er een match. De startup krijgt de opdracht om het idee binnen vier maanden te implementeren binnen de organisatie. Zo ontstond Tinkerlist, een online workflow platform voor het bedenken en maken van televisieprogramma’s. Tinkerlist maakt het mogelijk om relevantie informatie en content door het hele productieproces te laten meestromen. Tinkerlist maakt daarvoor een koppeling tussen veelgebruikte online productietools en maakt deze binnen één omgeving toegankelijk. De Grote trots van Sandbox is de live IP-studio waarvoor het lab een innovation award won op de IBC 2016. TV-studio’s zullen op termijn gebruik gaan maken van een IP-infrastructuur. Dat heeft als belangrijk voordeel dat de studioapparatuur niet langer met kabels aan elkaar verbonden hoeft te worden. Steeds meer leveranciers en merken komen daarom met IP-apparatuur op de markt, maar deze apparatuur testen in de praktijk is nog niet mogelijk. Sandbox stelde in samenwerking met een groot aantal partijen een volledige IP-studio samen en presenteerde deze op de IBC.
Bekijk de presentatie van Karel De Bondt
Bekijk de video van Karel De Bondt