Ben jij onderzoeksjournalist? Wil jij je toepasbare kennis over ‘multimediale’ zoektechnologie en artificiële intelligentie vergroten? Dan is ‘Data als Kans’ iets voor jou. Data als Kans is een uniek programma voor onderzoeksjournalisten. De cursusreeks focust op hoe journalisten grootschalige multimediale databronnen kunnen benutten in hun research. Het traject bestaat uit vijf modules die worden verzorgd door experts van Beeld en Geluid, Bellingcat en LocalFocus. Data als Kans vindt plaats bij Beeld en Geluid Den Haag.
De onderzoeksjournalist(iek) staat voor bijzondere uitdagingen. Tijd en geld voor diepgravende en geduldige journalistieke onderzoeken zijn vaak schaars en tegelijkertijd wordt de (technische) onderzoeksomgeving zowel grenzelozer als complexer, met een spectaculair groeiende hoeveelheid data. Een onderzoeksjournalist moet van veel markten thuis zijn. De journalistieke (ambachtelijke) vaardigheden en nieuwsgierigheid, blijven de basis van een goed verhaal, maar dat verhaal is zelden meer te construeren en rond te maken zonder een duik in een veelheid van digitale documenten, media en data.
Data als Kans is een cursusreeks voor onderzoeksjournalisten werkzaam voor uiteenlopende (nieuws)media. Deelnemers hebben een drive om binnen hun redacties het gebruik van datasets en data-analyses te intensiveren en daarmee bijzondere journalistieke producties te maken. De reeks bestaat uit vijf modules die worden verzorgd door experts van Beeld en Geluid, Bellingcat en LocalFocus.
Na afronding van het programma begrijp je de mogelijkheden en beperkingen van state-of-the-art multimedia zoektechnieken en het gebruik van artificiële intelligentie hierbij; je leert methoden en technieken om deze data te analyseren, interpreteren, visualiseren en vertalen naar nieuwswaarde en kun je aan de hand van cases opgedane kennis en vaardigheden vertalen naar de beroepspraktijk en eventueel een publicatie.
Je verwerft de kennis en vaardigheden om binnen de organisatie waar je voor werkt de meerwaarde van datagedreven onderzoek aan de dag te leggen. Je kunt aan anderen duidelijk maken hoe datagedreven onderzoek ingezet kan worden en welke methoden, tools en vaardigheden daarbij nodig zijn.
We zijn op zoek naar 15-20 deelnemers. De trainers stellen de groep samen op basis van bovenstaand profiel en het uitgangspunt van diversiteit. Herken je je in dit profiel en ben je gemotiveerd om je data-onderzoeksvaardigheden naar een hoger plan te tillen in deze intensieve cursusreeks? Stuur dan je CV, een korte motivatie, en de casus waaraan je gedurende het programma wilt gaan werken, vóór 8 juli 2021 naar data-als-kans@beeldengeluid.nl.
Het programma richt zich op journalisten werkzaam voor uiteenlopende (nieuws)media met enige jaren ervaring en een drive om binnen hun redactie het gebruik van datasets en data-analyses te intensiveren en daarmee bijzonder journalistieke producties te maken. We zijn op zoek naar deelnemers met:
Om in aanmerking te komen voor deelname voldoe je aan deze criteria. Je bent:
Verder heb je voldoende tijd om het programma te volgen en met inzet en toewijding deel te nemen aan alle bijeenkomsten.
Het curriculum bestaat uit een kick-off en vijf modules verspreid over drie maanden. Iedere module bestaat uit een theoretisch deel dat plenair aangeboden wordt, en een praktisch deel dat individueel en in groepen uitgevoerd wordt.
| Kick-off | Informeel kennismaken |
|---|---|
| 8 september 2021 | 9.00-17.30 Informele kennismaking bij Beeld en Geluid Den Haag met afsluitende borrel. |
| Module 1 | Op zoek naar data |
|---|---|
| 22 september 2021 | Trainer: Yordi Dam, (LocalFocus) |
| Gastspreker is mogelijk: Jerry Vermanen (Pointer) | |
| 9.30-16.30 | Kennis over hoe, waar en op welke manier (open) data ligt opgeslagen. Kennis over hoe deelnemers bij bronhouders gegevens op kunnen vragen op basis van een onderzoeksvraag, en hoe ze door middel van crowdsourcing zelf data kunnen verzamelen. |
| Module 2 | Verhalen vertellen met data |
|---|---|
| 6 oktober 2021 | Trainer: Yordi Dam, (LocalFocus) |
| Gastspreker is mogelijk: Yael de Haan (Kwaliteitsjournalistiek in Digitale Transitie, Hogeschool Utrecht) | |
| 9.30-16.30 | Kennis over data-analyse (het vinden van verhalen in datasets) en het visueel presenteren van cijfers voor journalistieke publicaties. |
| Module 3 | Benutten van multimediale bronnen |
|---|---|
| 20 oktober 2021 | Trainers: Roeland Ordelman en Johan Oomen (Beeld en Geluid) |
| Gastspreker: nog niet bekend | |
| 9.30-16.30 | Kennis over specifieke kenmerken van multimedia bronnen, de rol van Kunstmatige Intelligentie in dit domein. Kennis over ‘tool en data criticism’ en de relevantie voor journalistiek. |
| Module 4A | Misinformatie en Open source intelligence |
|---|---|
| 3 november 2021 | Trainer: Annique Mossou (Bellingcat) |
| Module 4B | Hands on Misinformatie en Open source intelligence |
| 17 november 2021 | Trainers: Annique Mossou en Foeke Postma (Bellingcat) |
| Gastsprekers zijn mogelijk: Wim Zwijnenburg, werkzaam bij PAX en Environmental OSINT-expert en Michael Colborne, freelance journalist en extreem rechts-expert | |
| 9.30-16.30 | Kennis over hoe geavanceerde zoekmethoden gebruikt kunnen worden om publiek beschikbare online bronnen te vinden. Het toepassen van open source-technieken op een specifiek journalistiek onderzoek of het eigen interessegebied van een journalist. |
| Module 5 | Eindpresentatie en ontwikkelingsplan |
|---|---|
| 24 november 2021 | Zicht krijgen op de eigen vorderingen en die van andere deelnemers en vormgeven aan de verdere ontwikkeling (individueel en in het netwerk). |
De reeks bijeenkomsten wordt afgesloten met een reünie/nieuwjaarsborrel op 13 januari 2022.
Jerry Vermanen werkt als datajournalist bij de datajournalistieke onderzoekswebsite Pointer (KRO-NCRV). Hij ontmaskerde directeuren die miljonair zijn geworden van zorggeld, confronteerde downloaders van kinderporno met data en slimme zoektechnieken, en werkte samen met Bellingcat en Lighthouse Reports om Nederlandse wapens in conflictgebieden te ontdekken. Daarnaast schreef hij samen met Andrew Dasselaar het Handboek Internetresearch & Datajournalistiek.
Yael de Haan is lector Kwaliteitsjournalistiek in Digitale Transitie aan de Hogeschool Utrecht. Ze leidt verschillende onderzoeksprojecten over de invloed van technologie op de journalistiek. Voorbeelden van onderzoeksprojecten zijn het effect van immersieve journalistiek op de nieuwsgebruiker, het gebruik en effect van datavisualisaties, online researchgedrag van journalisten en verantwoordingsbeleid in de journalistiek
Ze heeft meerdere wetenschappelijke peer-reviewed artikelen en boekhoofdstukken gepubliceerd. De resultaten van haar onderzoek hebben geleid tot praktische tools en inzichten voor de journalistieke beroepspraktijk en onderwijs. In 2012 behaalde ze haar PhD aan de Universiteit van Amsterdam.
Yordi Dam, datajournalist én oprichter van zowel LocalFocus als RapFactCheck. LocalFocus is gespecialiseerd in het visueel vormgeven van data voor de journalistiek. Zij doet dit bijvoorbeeld voor het AD, het FD, De Correspondent, de Volkskrant, het NRC en de Telegraaf. Ook bij de NOS wordt ten tijde van de coronacrisis de kaart met daarop het aantal besmettingen per regio door LocalFocus gemaakt. En sinds 2016 doet Yordi Dam dit ook met feiten van en uit de Nederlandse hiphop-scene bij zijn eigen RapFactCheck, dat inmiddels samenwerkt met TopNotch.
Vanaf 2015 richt Roeland Ordelman zich volledig op Beeld en Geluid en de Universiteit Twente, waar hij aan verbonden is als hoofdonderzoeker taal- en spraaktechnologie. Bij Beeld en Geluid coördineert hij het R&D ontwikkelteam (O-team), LABS, en de ontwikkeling van de CLARIAH Media Suite, een onderdeel van de Nederlandse infrastructuur voor onderzoekers in de Geesteswetenschappen. Op de UT werkt hij aan onderwerpen op het snijvlak van gesproken interactie en zoeken (“spoken conversational search”), onder andere via robots.
Hij heeft in diverse onderzoek- en innovatieprojecten gewerkt aan onderwerpen als het toegankelijk maken van AV, multimodaal zoeken, video hyperlinking en recommendation, webarchivering, gebruikersonderzoek en het organiseren van internationale benchmarks.
Na de master Fonetiek aan de Universiteit Utrecht is Roeland Ordelman in 2003 aan de Universiteit Twente gepromoveerd op het zoeken in audiovisuele content met behulp van automatische spraakherkenning. Van 2008 tot 2015 was Roeland eigenaar van het bedrijf Cross-Media Interaction (X-MI) dat spraaktechnologie ontwikkelt.
Als doelgroepeigenaar erfgoedprofessionals initieert, stimuleert en faciliteert Johan onderzoek en innovatie binnen de uiteenlopende domeinen waarbinnen Beeld en Geluid actief is. Naast manager bij Beeld en Geluid is Johan als onderzoeker verbonden aan de Web en Media onderzoeksgroep van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daar onderzoekt hij de relatie tussen online publieksparticipatie en online cultureel erfgoed. Hij is bestuurslid van CLICKNL, het innovatienetwerk van de creatieve industrie en van het pan-Europese erfgoed initiatief Europeana.
Johan heeft aan de wieg gestaan van EUscreen, Europeana Sounds en Open Cultuur Data; expert communities die werken aan de online beschikbaarstelling van digitaal erfgoed. Hij heeft Media en Cultuur gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam en heeft gewerkt bij RTL Nederland en bij de British Universities Film and Video Council.
Annique Mossou is trainer en onderzoeker bij Bellingcat. Ze maakte in het verleden deel uit van een Open Source Intelligence-team van de Nationale Politie, waar ze zich specialiseerde in online jihadistische propaganda. Bij Bellingcat concentreert ze zich op de wereld van mis- en desinformatie.
Wim Zwijnenburg is projectleider Humanitaire Ontwapening bij PAX en coördinator van het European Forum on Armed Drones www.efadrones.org.
Michael Colborne is freelance journalist en extreem rechts-expert
Foeke Postma is werkzaam als onderzoeker bij vredesorganisatie PAX, waar hij zich specialiseert op het gebied van humanitaire ontwapening. Daarnaast draagt hij bij aan onderzoekscollectief Bellingcat.